Picnic heeft portretrecht Max Verstappen toch niet geschonden
Het gerechtshof Amsterdam heeft beslist dat online supermarkt Picnic geen inbreuk maakte op het portretrecht van autocoureur Max Verstappen. Portretrecht biedt bescherming aan mensen van wie het portret is gepubliceerd zonder dat zij daarvoor toestemming hebben gegeven.
In 2016 zond Picnic op haar Facebookpagina een kort filmpje uit waarin een lookalike van Verstappen gekleed in dezelfde raceoutfit en pet als Max in een bestelbusje van Picnic zogenaamd boodschappen langsbrengt bij klanten. Het filmpje werd uitgezonden een dag na de lancering van een tv commercial van Jumbo waarin de echte Verstappen de hoofdrol speelt. Picnic heeft haar filmpje een dag later alweer verwijderd, nadat het management van Verstappen bezwaar had gemaakt. Maar inmiddels was het vele malen bekeken en te zien via andere (niet door Picnic beheerde) websites.
Verstappen stapte naar de rechter. In 2018 vond de rechter dat Picnic met het filmpje het portretrecht van Verstappen heeft geschonden en onrechtmatig jegens Verstappen heeft gehandeld. Picnic werd veroordeeld om € 150.000 schadevergoeding aan Max Verstappen te betalen.
Picnic en Verstappen waren het niet eens met de uitspraak. Zij gingen beiden in hoger beroep. Verstappen omdat hij het niet eens was met de hoogte van de schadevergoeding. Hij vond € 350.000 reëler. Picnic, omdat zij vond dat zij het portretrecht niet had geschonden. Daarbij deed ze een beroep op haar recht op vrijheid van meningsuiting.
Persiflage
In juni 2020 heeft het gerechtshof anders beslist dan de rechtbank, nu in het voordeel van Picnic. Het filmpje kan niet als portret van Max Verstappen zoals bedoeld in de Auteurswet worden aangemerkt. Het gerechtshof zegt dat het voor de aanschouwer van het filmpje duidelijk is dat het niet om Verstappen zelf gaat, maar om een persiflage van zijn optreden in de tv commercial voor Jumbo. Niet het gezicht of het lichaam van Max Verstappen zelf is te zien. Het gerechtshof oordeelt dat de bescherming van het portretrecht niet geldt in gevallen dat het gaat om een persiflage, waarbij het duidelijk is dat het een lookalike betreft en niet de echte persoon zelf.
Humor
Verder oordeelde het gerechtshof dat Picnic niet onrechtmatig heeft gehandeld. Het filmpje tast niet de eer en goede naam van Verstappen aan. Ook is hij niet in zijn zakelijke belangen geschaad. Dat blijkt volgens het gerechtshof bijvoorbeeld uit het feit dat Jumbo had laten weten dat ze de humor van het filmpje inzag en kort nadat het filmpje werd uitgebracht, het sponsorcontract met Max Verstappen heeft verlengd.
Picnic hoeft dus toch geen schadevergoeding te betalen.
Kortom, als zonder toestemming het portret van een bekend persoon in een reclamefilm wordt gebruikt, kan parodiebescherming een geslaagd beroep op schending van het portretrecht in de weg staan.