Stijgende kosten, waar komt de rekening terecht?
Het is bekend: de prijzen van grondstoffen, energie en vaak ook personeel rijzen de pan uit. Er is vrij veel aandacht voor middenstanders, zij kunnen hun kosten niet meer doorberekenen aan de consument. Maar hoe worden kostenstijgingen opgevangen in een keten van zakelijke leveranciers en afnemers?
De een wil aanpassen, de ander niet
Vaak staan afspraken over prijsaanpassingen in Algemene Voorwaarden (AV). Voor bijvoorbeeld de bouw is er een regeling in de UAV. En het komt ook voor dat er nadere afspraken gemaakt worden tussen partijen, hetzij over doorberekenen van kosten, hetzij over de toepasselijkheid van AV. Een leverancier zal natuurlijk graag zijn prijzen aan willen passen bij gestegen kosten, terwijl een afnemer doorgaans gebaat is bij een vaste prijs. Meestal is aan de hand van een aantal vuistregels vast te stellen, welke voorwaarden gelden.
Soms is de conclusie dat niet is vast te stellen wat partijen hebben afgesproken, of: dat er niets is afgesproken. Dan is de kostenstijging ‘onvoorzien’ (in de zin van: niet geregeld tussen partijen) en val je terug op de wet.
Afspraak is afspraak
Uitgangspunt onder Nederlands recht is dan: afspraak is afspraak, ook voor de prijs. Alleen als het belang van de leverancier om de kosten door te berekenen, aanzienlijk zwaarder weegt dan het belang van de afnemer bij een vaste prijs, kan de conclusie zijn dat de prijs alsnog omhoog gaat. Dat is erg afhankelijk van de situatie. Een afnemer kan op zijn beurt ook weer leverancier zijn, kan hij een gestegen inkoopprijs doorberekenen? Hoeveel reserves hebben partijen en wat zijn hun vooruitzichten?
Als een vaste prijs is afgesproken, is kostenstijging wel ‘voorzien’ - het risico is bij de leverancier gelegd. In uitzonderlijke gevallen kan die afspraak worden doorbroken met een beroep op de redelijkheid en billijkheid. De lat ligt dan nog iets hoger: het moet ‘onaanvaardbaar’ zijn om de leverancier aan de vaste prijs te houden.
Ga in overleg
Wij bij JagerKuiper zijn er altijd voorstander van om een oplossing te vinden in onderling overleg. De uitzonderlijke situatie, oorlog en energiecrisis, inflatie en personeelsschaarste, raakt iedereen. Maar als u ons inschakelt, zoeken we wel voor u naar de beste juridische basis om dat overleg te voeren. Heeft u vragen, bel ons gerust.